تصمیم گیری
در جهان پیچیده، افراد مجبورند از عهده مسائلی برآیند که فراتر از منابع تحت اختیار آنها است. در چنین شرایطی چیزی که به آن نیاز دارند، شیوه پیچیده تفکر نیست، بلکه چارچوبی است که آنها را قادر می‌سازد به مسائل پیچیده به شیوه‌ای ساده بیاندیشند. پیچیدگی شرایط محیطی و تعدد و تنوع عوامل تأثیرگذار داخلی و خارجی در حوزه‌های تصمیم‌گیری، شرایطی بغرنج و توأم با عدم اطمینان فراهم آورده است که تصمیم گیرنده را با ریسک و ترس از اتخاذ تصمیم نادرست مواجه می‌سازد.
این تحقیق دانشجویی تصمیم گیری مشتمل بر ۵۸صفحه است، برای دیدن فهرست مطالب مقاله و جزئیات آن به اطلاعات اضافی زیر مراجعه فرمایید.
فهرست مطالب
مقدمه: ۲
مفهوم تصمیم‌گیری و اهمیت آن: ۳
عوامل اصلی تصمیم‌گیری: ۶
متغیرهای قابل کنترل: ۷
متغیرهای غیرقابل کنترل: ۸
بررسی انتظارات: ۱۰
شناسایی گروه‌ها در خط‌مشی‌گذاری: ۱۲
ابزارها و روشهای تصمیم‌ساز وتصمیم‌گیری: ۱۵
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP): 17
اصول تجزیه و تحلیل تصمیمات… ۱۹
مدلهای تصمیم‌گیری.. ۱۹
مدل تصمیم‌گیری مشارکتی.. ۲۳
تصمیم گیری مدل اجتماعی.. ۲۸
تصمیم گیری در مدیریت بر مبنای هدف (MBO) 28
مدل تصمیم گیری براساس تمرکز بر بازده ۲۹
رویکردهای تصمیم گیری.. ۳۱
«آینده نگری» در تصمیم گیری.. ۳۳
برآورد زمان عملیات اجرایی در تصمیم گیری.. ۳۵
لزوم توجه به عامل احتمال در تصمیم گیری.. ۳۸
تجزیه و تحلیل تصمیمات (آزمون و ارزشیابی) ۴۱
فرایند تصمیم گیری.. ۴۳
لزوم شناخت مسأله. ۴۳
مراحل شناخت مساله تا اطمینان نسبی.. ۴۶
انواع شناخت… ۴۷
مراحل تجزیه و تحلیل تصمیم.. ۵۰
آثار تجزیه و تحلیل تصمیم: ۵۰
انواع تصمیم‌گیری.. ۵۲
موانع تصمیم‌گیری.. ۵۵
نتیجه‌گیری: ۵۶
\مراحل فرآیند تصمیم‌گیری.. ۵۶
فرآیند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کمی: ۵۷
.
خلاصه ای کوتاه از مقاله تصمیم گیری را در زیر می توانید ببینید.
مقدمه:
در جهان پیچیده، افراد مجبورند از عهده مسائلی برآیند که فراتر از منابع تحت اختیار آنها است. در چنین شرایطی چیزی که به آن نیاز دارند، شیوه پیچیده تفکر نیست، بلکه چارچوبی است که آنها را قادر می‌سازد به مسائل پیچیده به شیوه‌ای ساده بیاندیشند. پیچیدگی شرایط محیطی و تعدد و تنوع عوامل تأثیرگذار داخلی و خارجی در حوزه‌های تصمیم‌گیری، شرایطی بغرنج و توأم با عدم اطمینان فراهم آورده است که تصمیم گیرنده را با ریسک و ترس از اتخاذ تصمیم نادرست مواجه می‌سازد.
مفهوم تصمیم‌گیری و اهمیت آن:
تصمیم عبارت است از قضاوت یا انتخاب میان دو یا چند راه حل مختلف که به اشکال نامحدود و در شرایط مختلف انجام می‌گیرد. تصمیم‌سازی فرآیند تشخیص مسائل و فرصت‌ها و حل آنها می‌باشد بطوریکه از طریق آن فرآیند ایجاد دو بررسی گزینه‌ها و انتخاب صورت می‌پذیرد. بنابراین می‌توان می‌گفت که تصمیم‌سازی فرآیندی است
عوامل اصلی تصمیم‌گیری:
عوامل اصلی در تصمیم‌گیری عبارتند از:
- تشخیص مسأله
- تشخیص راه‌حلهای مربوطه
- تشخیص و انتخاب بهترین راه حل
ویژگی مشترک در عوامل سه‌گانه تصمیم‌گیری همان شناخت و تشخیص است
متغیرهای قابل کنترل:
متغیرهای قابل کنترل بیشتر بر عواملی دلالت دارند که مستقیم می‌تواند بر آنها اشراف داشته باشد از جمله:
- ظرفیت (انسانی، مکانی، تکنولوژی). در طراحی ظرفیت تصمیم‌گیرنده ظرفیت هر یک از عوامل انسانی، مکانی و تکنولوژی را پیش‌بینی و کنترل می‌کند.
متغیرهای غیرقابل کنترل:
متغیرهای غیرقابل کنترل از نظارت درونی سیستم خارج بوده، حالت فراسیستمی دارد و توجه به آنها و نیز انجام برآوردهای احتمالی برای منبع تصمیم‌گیرنده بیش از متغیرهای قابل کنترل لازم است. برخی از متغیرهای غیرقابل کنترل عبارتند از:
- متغیرهای طبیعی. این متغیرها ناشی از تحولات و دگرگونیهای طبیعی و زیست‌محیطی است.
بررسی انتظارات:
هدفگذاری خود مفهوم تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری را دربر دارد یعنی حرکت به هم پیوسته‌ای است و آنچه تمرکز بر آن است، خط‌مشی تعیین شده اولیه است بنابراین خود هدفگذاری هم طی فرآیند اتخاذ تصمیم صورت می‌گیرد و این دو فرآیند به هم پیوسته و دوطرفه است. در این فرآیند دو طرفه عامل انتظارات دخالت دارد. انتظار از خط‌مشی اصلی، تحقق اهداف است و به موجب انتظارات، خط‌مشی باید اهداف را تأمین کند. این موضوع در مورد تصمیم هم صادق است.
شناسایی گروه‌ها در خط‌مشی‌گذاری:
مدیریت بر پایه تحلیل گروهی از خط‌مشی، بیان کردن ایدئولوژی و بینش مجموع افراد تشکیل دهنده گروهی است که هر یک از آنان به نحوی از علوم، فنون و تجربه برخوردارند. گروه‌ها، مجموعه‌ای از عوامل انسانی هستند که به نحوی در اتخاذ تصمیم و پذیرش آن، هم در موقعیت اخذ تصمیم (به صورت مثبت و منفی) و هم در شرایط اجرای تصمیم، نقش دارند.
ابزارها و روشهای تصمیم‌ساز وتصمیم‌گیری:
ابزارها و مدلهای متعددی جهت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط و ماهیت موضوع می‌تواند اثربخش بوده و تصمیم گیرندگان را در اتخاذ راهکار بهینه کمک نماید اهم ابزارها و روشهای مورد استفاده بشرح زیر می‌باشند:
الف) ابزهارها:
مدل‌سازی: این ابزار برای آزمون متغیرها، بررسی روابط میان داده‌ها و پیش‌بینی نتایج حاصله از تغییر هر یک از عوامل هست. در واقع مدل‌سازی، ایجاد فرمول و حل ریاضی مسأله در شرایط ساختار یافته است. این روش دارای مزایایی چون سرعت، ارزان و آسان را داراست.
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP):
این فرآیند دو رویکرد تحلیل و سیستم را در یک چارچوب منطقی و ترکیب پیوند می‌زند- این فرآیند از مقایسات زوجی استفاده کرده و سپس برای عوامل و ارزیابی‌های مختلف، ضرایبی را محاسبه می‌کند.
ب) روشها:
روش استدلالی: در روش استدلالی، تصمیم‌گیرنده یک نمایش ذهنی از پدیده تصمیم را برای خود ترسیم می‌کند. این مدل ذهنی پایه‌ای برای استدلال کردن یک مسئله بوده و شامل متغیرهایی است
اصول تجزیه و تحلیل تصمیمات
مدلهای تصمیم‌گیری
مدل الگویی است برگرفته از واقعیت که بر عناصر و اجزای کلیدی قابل تعمیم دلالت دارد. متناسب با موضوعات سازمان، درباره اجزا و عناصر مختلفی تصمیم‌گیری به عمل می‌آید. از این رو دانشمندان و صاحب‌نظران رشته مدیریت مدلها و الگوهای متفاوتی متناسب با موضوعات مختلف ارائه کرده‌اند.
دسته‌بندی درور
مدل تصمیم‌گیری مشارکتی
در تصمیم‌گیری مشارکتی جریان اطلاعات از بالا به پایین و از پایین به بالا در سطوح مختلف سازمان جریان دارد. مشارکت در سطح عمومی موجب بهره‌وری و به دنبال آن رضایت عمومی و رغبت در سازمان می‌شود.
بعلاوه سازمان در نظام مشارکتی، هنگام تصمیم‌گیری به منابع وسیعی از اطلاعات دست می‌یابد. معمولاً در این گونه سازمانها کارکنان ماهر و نیمه‌ماهر بهترین کسانی هستند که می‌توان از آنها در تصمیم‌گیری مشارکتی استفاده کرد.
تصمیم گیری مدل اجتماعی
در این مدل ملاحظات اجتماعی، مدیر (تصمیم گیرنده) را هدایت می‌کند تا با برآورد کامل واقعیات و ادراک رویدادهای اجتماعی و محیطی به اتخاذ تصمیم بپردازد. در این مدل تاکید بر عوامل گوناگون محیطی و سازمانی موجب می‌شود مسئولیت مشترک تصمیم گیرندگان سازمانی و اجتماعی در تصمیم گیری مورد مداقه قرار گیرد. عوامل اجتماعی دخیل در تصمیم گیری، انتخابهای صحیح و نظام مند را ایجاب می‌کند
تصمیم گیری در مدیریت بر مبنای هدف (MBO)
چنانچه در تصمیم گیری فقط هدف مطرح باشد و اجزای دیگر سازمان دقیقا مورد بررسی نباشند اتخاذ تصمیم براساس MBO خواهد بود، ولی اگر بین امکانات و هدف تعادل برقرار باشد، فرایند اتخاذ تصمیم مبتنی بر MBO نخواهد بود. برای مثال اگر نتیجه عملیات بیانگر A درصد افزایش تولید باشد این بدین معنا است که براساس تصمیم گرفته شده، اگر تولیدات A درصد افزایش یابد بین امکانات و هدف تعادل برقرار می‌شود.
مدل تصمیم گیری براساس تمرکز بر بازده
در این مدل تصمیم گیری تمرکز بر نتیجه کار است و بازدهی کار از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است، بدین لحاظ در فرایند تصمیم گیری بیشترین تاثیر بر کیفیت بازده است و بهره گیری از وسایل و ابزارها، زمان و برنامه در این راستاست. بین این مدل تصمیم گیری و MBO یک رابطه مستقیم وجود دارد. در MBO تمام ارتباطات درون سیستم، به هدفهای سازمان یا سیستم برمی گردد.
رویکردهای تصمیم گیری
- رویکردهای کلاسیک: این رویکرد دلالت بر نحوه و چرخش عملیات (دستورالعملها) دارد. در رویکرد کلاسیک، فرایند منطقی و عقلایی بودن مورد تاکید است و گردش کار با چرخش عملیاتی تا رسیدن به بهترین اثربخشی دنبال می‌شود.
- رویکرد مبتنی بر روابط انسانی: در این رویکرد نقش انسانی و تشریک مساعی کارکنان مبنا قرار می گیرد و رضایت مندی کارکنان در نتیجه خودشکوفایی آنها لازمه اثربخشی سازمانی و بهره وری بیشتر سیستم تلقی می‌شود. در این روش ارتباطات و تشریک مساعی کارساز است.
نتیجه‌گیری:
هر فرآیند تصمیم‌گیری برای حل مشکل یا مسأله‌ای صورت می‌گیرد و قبل از اتخاذ تصمیم، موضوع تصمیم که همان مسأله است باید شناخته شود. در فرآیند تصمیم‌گیری برای حل مسأله باید به موازات تأثیر متغیرهای جدید، راه‌حلهای مربوط، ذخیره شده، تصمیم گیرنده با استفاده از مجموعه راه‌حلهای اصلی و ذخیره به حل مسأله بپردازد. در این راه شناسایی محدودیتها و موانع و نیز شناخت منابع و چگونگی تخصیص آنها بخشی از اقدام برای شناخت مسأله است. شناخت مسئله که موجب ارزیابی و مبنای ارزشگذاری پدیده‌هاست با منبع شناخت (منبع ادراکی) رابطه مستقیم دارد.
.
