بررسی تطبیقی تجدیدنظر احکام کیفری در حقوق ایران و انگلیس
امروز، این حقیقت را همه پذیرفته‌اند که، ممکن است. اتخاذ تصمیم توسط فرشته عدالت منطبق با واقعیت امر و حکم قانون نباشد. ریشه و منشأ این اعتقاد که موجب شده است تا فرضهای طلایی پیشین در خصوص مصونیت قاضی از خطا یا وحدت حق و حکم بی‌اعتبار گردد
مطلب بررسی تطبیقی تجدیدنظر احکام کیفری در حقوق ایران و انگلیس مشتمل ۲۳۵ صفحه است، برای دیدن فهرست مطالب مقاله و جزئیات آن به اطلاعات اضافی زیر مراجعه فرمایید.
فهرست مطالب
علایم اختصاری۱
مقدمه۲
الف) طرح بحث۲
ب) اهمیت موضوع و علت انتخاب آن ۳
ج) سوالات پایان‌نامه ۴
د) فرضیات پایان‌نامه ۴
ه) روش تحقیق۵
و) پلان کلی۵
بخش نخست
تجدیدنظر در احکام کیفری: سیرتحول، مفهوم و مبانی، خصوصیات و آثار
فصل‌اول: فرایند تکوین و تطور تجدیدنظر احکام کیفری ۷
مقدمه ۷
مبحث اول: سیر تکوین و تطور تجدیدنظر احکام کیفری در حقوق ایران ۸
گفتار اول: تجدیدنظر احکام کیفری قبل از انقلاب اسلامی ایران ۸
بند اول: قوانین موقتی اصول محاکمات جزایی ۹
بند دوم: قانون تسریع دادرسی و اصلاح قسمتی از قوانین دادگستری ۱۱
بندسوم: قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری ۱۲
گفتار دوم: تجدیدنظر احکام کیفری پس از انقلاب اسلامی ایران ۱۳
بند اول: الغاء نظام تجدیدنظر احکام کیفری ۱۳
الف: آیین نامه دادسراها و دادگاه های انقلاب ۱۳
ب: لایحه قانونی تشکیل دادگاههای عمومی ۱۴
ج: قانون اصلاح موادی از قانون آیین دادرسی کیفری ۱۴
بند دوم: احیاء نظام تجدیدنظر احکام کیفری ۲۰
الف: قانون تعیین موارد تجدیدنظر احکام و نحوه رسیدگی آن‌ها ۲۰
ب: قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو شعب دیوان عالی کشور ۲۱
ج: قانون تجدیدنظر آراء دادگاه‌ها ۲۲
بند سوم: وضعیت کنونی تجدیدنظر احکام کیفری ۲۴
الف: قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب ۲۴
ب: قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری ۲۵
ج: قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب ۲۵
مبحث دوم : سیرتکوین و تطور تجدینظر احکام کیفری در حقوق انگلستان ۲۷
گفتار اول: بررسی فرایند تحول و تطور تجدیدنظر احکام صادره از دادگاه جزا ۲۷
گفتار دوم: بررسی فرایند تحول و تطور تجدیدنظر احکام صادره از دادگاه صلح(مجستریت) ۳۰
فصل دوم: مفهوم و مبانی تجدیدنظر ۳۲
مقدمه ۳۲
مبحث اول: تعریف و ماهیت تجدیدنظر ۳۳
گفتار اول: تعریف تجدیدنظر ۳۳
بند اول: تعریف لغوی ۳۳
بند دوم: تعریف اصطلاحی ۳۳
گفتار دوم: ماهیت تجدیدنظر ۳۵
بند اول: طرق اعتراض به احکام کیفری ۳۵
بند دوم: انواع تجدیدنظر ۳۶
الف: تجدیدنظر عام ۳۶
ب: تجدیدنظر خاص ۳۷
مبحث دوم: مبانی تجدیدنظر ۴۰
گفتار اول: مبانی نظری تجدیدنظر ۴۰
بند اول: دلایل موافقین تجدیدنظر ۴۰
الف: جایزالخطابودن قاضی ۴۱
ب: تضمین حقوق اصحاب دعوی ۴۲
بند دوم: ادله مخالفین ۴۳
الف: فقدان مبنای صحیح عقلی و فلسفی ۴۴
ب: مردود بودن حکومت یک دادگاه بر دادگاه دیگر ۴۴
ج: کاستن از ارزش و اعتبار دادگاه بدوی ۴۵
گفتار دوم: مبانی عملی تجدیدنظر ۴۶
بند اول: دلایل موافقین تجدیدنظر ۴۶
الف: تجدیدنظر موجبی برای جلب اعتماد عمومی ۴۶
ب: اثر پیشیگرانه تجدیدنظر ۴۷
ج: تجدیدنظر موجبی برای وحدت رویه قضایی ۴۷
د: پیش‌بینی سیستم تجدیدنظر در نظام‌های متمدن دنیا ۴۷
بند دوم: دلایل مخالفین تجدیدنظر ۴۸
الف: حکومت سیستم دلایل معنوی ۴۸
ب: عدم امکان از سر گرفتن محاکمه در مرحله پژوهش ۴۹
ج: ناکارآمدی روش متداول در دادرسی‌های پژوهش ۵۰
د: محل وقوع دادگاه تجدیدنظر ۵۱
ر: کاهش،(تزلزل) اعتبار احکام دادگاه‌ها ۵۱
ز: دلایل جدید در مرحله تجدیدنظر ۵۲
س: تجدیدنظر موجبی برای بلاتکلیفی و ایجاد تسلسل ۵۲
ش: تجدیدنظرموجبی برای سوءاستفاده ۵۳
فصل سوم: خصوصیات و آثار تجدیدنظر ۵۶
مقدمه ۵۶
مبحث اول: خصوصیات تجدیدنظر ۵۷
گفتار اول: تجدیدنظر و طرق عادی اعتراض ۵۷
بند اول: تجدیدنظر و واخواهی ۵۷
بند دوم: تجدیدنظر و پژوهش ۶۱
گفتار دوم: تجدیدنظر و طرق فوق‌العاده اعتراض ۶۳
بند اول: تجدید نظر و فرجام ۶۳
بند دوم: تجدیدنظر و اعاده دادرسی ۶۵
بند سوم: تجدیدنظر و شعبه تشخیص ۶۹
بند چهارم: تجدیدنظر و اعتراض از طریق رئیس قوه‌قضائیه ۷۷
مبحث دوم: آثار تجدیدنظر ۷۹
گفتار اول: اثر تعلیقی تجدیدنظر ۷۹
گفتار دوم: اثر انتقالی تجدیدنظر ۸۲
بند اول: برحسب موضوع مورد اعتراض ۸۴
بند دوم: بر حسب عنوان تجدیدنظرخواه ۸۶
الف: تجدیدنظرخواهی دادستان ۸۷
ب: تجدیدنظرخواهی محکوم‌علیه ۸۸
ج: تجدیدنظرخواهی مدعی خصوصی ۹۱
خلاصه ای کوتاه از مقاله بررسی تطبیقی تجدیدنظر احکام کیفری در حقوق ایران و انگلیس را در زیر می توانید ببینید.
تجدیدنظر موجبی برای جلب اعتمادعمومی
طرفداران تجدیدنظر معتقدند با توجه به این که درصد بالایی از آراء محاکم بدوی در مرحله تجدیدنظر فسخ یا نقض می‌گردد.
پیش‌بینی سیستم تجدیدنظر در نظام‌های متمدن دنیا
طرفداران این سیستم با استناد به وجود و حکومت چنین سیستمی در نظام‌های متمدن دنیا و کشورهای پیشرفته که اساس حکومت خود را بر احترام به حقوق افراد جامعه استوار ساخته‌اند. نتیجه می‌گیرند که وجود چنین سیستم مقتضای شرایط و اوضاع و احوال حاکم بر جهان کنونی است.
ناکارآمدی روش متداول در دادرسی‌های پژوهشی
استدلال مخالفین تجدیدنظرخواهی در این خصوص آن است که با توجه به آنچه که در دادرسی تجدیدنظر رایج است مرجع صادر کننده حکم بدوی پرونده امر را که شامل کیفرخواست و حکم بدوی است.
کاهش(تزلزل) اعتبار احکام دادگاه‌ها
مخالفین تجدیدنظر کیفری، این استدلال را که وجود محاکم پژوهشی موجب می‌گردد تا قضات محاکم بدوی در رسیدگی و صدور رای خود توجه و دقت بیشتری مبذول دارند و آرای صادره از وزانت و اعتبار بیشتری برخوردار گردد.
تجدیدنظر و شعبه تشخیص
در نظام دادرسی ایران، همانطور که می‌دانیم، فرجام‌خواهی نسبت به احکام کیفری حذف گردیده و قانونگذار راههای دیگری را جایگزین این طریقه اعتراض به احکام کرده است.
اثر انتقالی تجدیدنظر
اثر انتقالی تجدیدنظر بدین مفهوم است که بوسیله تجدیدنظر، اختلاف از درگاه بدوی به دادگاه تجدیدنظر، با تمامی مسائل حکمی و موضوعی که داشته است، منتقل می‌شود. در حقیقت، با توجه به این که تجدیدنظر دوباره قضاوت کردن امر و ممیزی و بازبینی رای بدوی است.
تجدیدنظرخواهی دادستان
در این فرض مرجع رسیدگی کننده دارای اختیارات وسیعی است زیرا دادسرا به نمایندگی از جامعه و برای حفظ حقوق اجتماعی دعوی عمومی را تعقیب می‌کند. دادگاه می‌تواند، حکم بدوی را در جهتی که مورد پژوهش دادسرا بوده اصلاح نماید. و در تغییر و اصلاح حکم بدوی می‌تواند کیفر تعیین شده در حکم را تایید یا تشدید کند. و یا در صورت اقتضاء، به نفع متهم حکم را تخفیف دهد.
تجدیدنظرخواهی محکوم علیه
در این حالت، اختیارات مرجع رسیدگی بسیار محدود و منحصرا در جهت منافع محتوم‌علیه خواهد بود. البته در صورت مقتضی، می‌تواند حکم بدوی را تغییر دهد و اصلاح نماید و لی تشدید مجازات معین شده در حکم بدوی و یا هر تصمیمی که موقعیت محکوم‌علیه را از مرحله بدوی وخیم‌تر کند.
ساختار مراجع تجدیدنظر
با توجه به دیدگاهی که در قانگذاری‌های پس از تغییر نظام قضایی، نسبت به تجدیدنظر احکام دنبال می‌شده است. باید به وجود دو گونه مرجع تجدیدنظر اشاره داشت.
اصل تأثیر دعوی عمومی و خصوصی بر یکدیگر
چنانچه، علاوه بر دعوی عمومی کیفری، دعوی خصوصی نیز مطرح شده باشد. ممکن است رای کیفری قابل تجدیدنظر خواهی باشد. مانند اینکه حکم به شش ماه حبس داده شود. اما از جنبه خصوصی و مدنی قابل تجدیدنظر نباشد.
موارد صلاحیت دادگاه تجدیدنظر
در حقوق ایران، دادگاه تجدیدنظر از صلاحیت گسترده‌ای در زمینه تجدیدنظر احکام کیفری برخوردار است. و در واقع، اصل بر این است که مرجع تجدیدنظر احکام دادگاههای عمومی و انقلاب، دادگاه تجدیدنظر مستقر در مرکز استان می‌باشد. مگر در مواردی احصاء شده در قانون که در صلاحیت دیوان عالی کشور قرار دارد.
تکالیف تجدیدنظرخواه
تجدید نظرخواه پس از تنظیم درخواست تجدیدنظر و قبل از تسلیم آن به مرجع صالح می‌بایست به انجام تکلیف مهمی مبادرت ورزد. و آن، پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر است.
اشخاص ذی‌حق و مهلت تجدیدنظرخواهی
حال که شرایط تنظیم درخواست، ضمات اجرای عدم رعایت آن و مرجع تقدیم درخواست مشخص گردید، این سوال مطرح می‌گردد که، چه کسانی صلاحیت اعتراض به حکم صادره در داگاه نخستین را دارا می باشند.
اخذ تامین مناسب
در این خصوص ماده ۲۵۶ ق.آ.ک مقرر داشته است «هر گاه از حکم صادره درخواست تجدیدنظر شود و از متهم تامین اخذ شده نشده باشد. یا متناسب با جرم و ضرر وزیان شاکی خصوصی نباشد.
تسهیل حضور زندانی در دادگاه
در مورد احضار متهم زندانی به دادگاه عمومی چون، معمولا در همان حوزه قضایی دادگاه بدوی حضور دارد. اشکال چندانی پیش نمی‌آید.
نقض رای بدوی
هر گاه دادگاه تجدیدنظر، بعد از رسیدگی به محتویات پرونده درخواست تجدیدنظر، احراز کند رای صادره فاقد صلاحیت یا بدون رعایت تشریفات قانونی و یا بدون توجه به دلایل و مدافعات طرفین صادر شده و عدم رعایت موارد مذکور به درجه‌ای از اهمیت بوده که موجب عدم اعتبار قانونی رای مذکور گردد.
ختم رسیدگی
همانطور که در مبحث پیش مذکور واقع گردید. دادگاه تجدیدنظر استان مکلف است تا بلافاصله پس از ختم رسیدگی مبادرت به صدور رای نماید. مگر اینکه انشاء رای متوقف بر تمهید مقدماتی باشد که در چنین صورتی می‌بایست در اولین فرصت و حداکثر ظرف یک هفته انشاء رای صورت گیرد
منابع فارسی
بررسی تطبیقی تجدیدنظر احکام کیفری در حقوق ایران و انگلیس
- آخوندی؛ دکتر محمود، آیین دادرسی کیفری، قم، انتشارات اشراق، چاپ اول، ۱۳۷۹، جلد۴
- ــــــ، آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نهم، ۱۳۸۰
- آشوری، دکتر محمد، آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم، ۱۳۸۰، جلد دوم
